Katalizör, bir kimyasal tepkimenin aktivasyon enerjisini düşürerek tepkime hızını artıran ve tepkime sonrasında kimyasal yapısında bir değişiklik meydana gelmeyen maddelerdir. Katalizörün tepkime üzerinde yaptığı bu değişikliğe kataliz denir.

Katalizörler, homojen ve heterojen olmak üzere iki gruba ayrılır:

1. Homojen katalizörler, tepkime ortamının aynı fazında bulunurlar. Örneğin, asitler ve bazlar, homojen katalizör olarak kullanılabilirler.
2. Heterojen katalizörler, tepkime ortamının farklı fazlarında bulunurlar. Örneğin, platin, gümüş, paladyum gibi metaller, heterojen katalizör olarak kullanılabilirler.

Katalizörler, günlük yaşamda ve endüstride birçok alanda kullanılır. Örneğin, otomobillerde kullanılan katalitik konvertörler, egzoz gazlarından zehirli maddelerin atılmasını sağlar. Gıda endüstrisinde kullanılan enzimler, gıdaların hazırlanması ve işlenmesi sırasında kullanılan kimyasal tepkimelerin hızını artırır.

Katalizörlerin kullanım alanlarına bazı örnekler şunlardır:

1. Otomotiv endüstrisinde: Katalitik konvertörler, egzoz gazlarından zehirli maddelerin atılmasını sağlar.
2. Gıda endüstrisinde: Enzimler, gıdaların hazırlanması ve işlenmesi sırasında kullanılan kimyasal tepkimelerin hızını artırır.
3. Petrol endüstrisinde: Katalizörler, petrolün rafine edilmesi sırasında kullanılan kimyasal tepkimelerin hızını artırır.
4. Kimya endüstrisinde: Katalizörler, kimyasal maddelerin üretimi sırasında kullanılan kimyasal tepkimelerin hızını artırır.
5. Farmasötik endüstrisinde: Katalizörler, ilaçların üretimi sırasında kullanılan kimyasal tepkimelerin hızını artırır.

Katalizörler, çevreyi korumak ve enerji verimliliğini artırmak için önemli bir rol oynarlar.

Katalizör, bir kimyasal tepkimenin aktivasyon enerjisini düşürerek tepkime hızını artıran ve tepkime sonrasında kimyasal yapısında bir değişiklik olmayan maddelerdir. Katalizörler, tepkimeleri aktivasyon enerjisini düşürerek veya tepkime mekanizmasını değiştirerek hızlandırırlar. Kataliz olayı, katalizör ve reaktantlar aynı fazdaysa homojen kataliz (gaz-gaz, sıvı-sıvı, katı-katı), katalizör ve reaktantlar farklı fazdaysa heterojen kataliz olarak adlandırılır (gaz-sıvı, sıvı-katı, katı-gaz).

Katalizörler, kimyasal tepkimelerde kullanılmadan önce bir tepkimenin hızını artıran maddelerdir. Katalizörler, tepkime hızını artırarak tepkimenin daha verimli ve hızlı gerçekleşmesini sağlarlar. Katalizörlerin kullanılması, enerji ve maliyet tasarrufu sağlayabilir ve çevresel etkileri azaltabilir.

Katalizörler farklı tiplerde olabilir. Örneğin, enzimler biyokimyasal tepkimelerde katalizör olarak görev yapar. Asit-baz katalizörleri, asit veya bazların tepkimelerde katalizör olarak kullanıldığı tiptir. Heterojen katalizörler ise farklı fazlarda bulunan katalizörlerdir, örneğin gaz-sıvı, sıvı-katı veya katı-gaz tepkimelerinde kullanılırlar.

Katalizörler, endüstride, enerji üretiminde, kimya sektöründe ve çevre korumasında yaygın olarak kullanılan önemli maddelerdir.